چرا شب یلدا بلند است؟

 بسیاری از مردم تصور می کنند علت به وجود آمدن فصول، نزدیک و دور شدن زمین در مدار خودش به گرد خورشید است. در نتیجه علت طولانی بودن شب یلدا را نیز با این موضوع بی ارتباط نمی دانند. اما بر خلاف تصور عموم، پیدایش فصول و بلند بودن شب یلدا ( نسبت به سایر شب ها) هیچ ارتباطی با دوری و نزدیکی زمین در مدارش به خورشید ندارد! راز به وجود آمدن این موضوع در انحراف 23.5 درجه ای محور زمین نهفته است. ( برای پی بردن به علت به وجود آمدن فصول اینجا را کلیک کنید.)

چهار موقعیت خورشید در آسمان از گذشته تا کنون برای ایرانیان بسیار پرارزش بوده است. اعتدال بهای ( آغاز فصل بهار و سر زندگی و شادابی )، انقلاب تابستانی ( آغاز فصل گرما و طولانیترین روزهای سال )، اعتدال پاییزی ( آغاز فصل پاییز و زردی درختان ) و در آخر انقلاب زمستانی ( آغاز فصل زمستان و به خواب رفتن طبیعت ). هر یک از این موقعیت ها نویدبخش فرارسیدن زمانی برای مردم بوده است که یکسال انتظار آن را می کشیدند. اما آیا می دانید هر کدام از این اصطلاحات چه معنا و مفهومی دارند؟ برای آشنایی با این عبارات باید از مفهومی به نام  کره آسمان استفاده کنیم.

اخترشناسان برای اینکه بتوانند به طور دقیق ستاره های آسمان را آدرس دهی کنند و توان تعیین سیستم مختصاتی آن را داشته باشند از مفهومی به نام کره آسمان استفاده می کنند. این کره مانند توپی است که زمین در مرکز آن قرار گرفته است و گویی تمام ستارگان و سایر اجرام سماوی بر لایه شفاف داخلی آن چسبیده اند. البته برای این کره آسمان چند نوع تقسیم بندی تعریف می شود که در ادامه به یکی از آن ها اشاره خواهیم کرد.

در این تاریخ خورشید کوتاهترین مسیر خود را از طلوع تا غروب طی می کند و لذا کوتاهترین فاصله زمانی بین طلوع تا غروب در این زمان است.

قبلا در دروس جغرافی دوره ابتدایی و راهنمایی با شکل کره زمین و نحوه تقسیمات فرضی که بر روی آن انجام می شود آشنا شده اید و می دانید خط استوای زمین، خطی فرضی است که زمین را به دو نیمکره مساوی شمالی و جنوبی تقسیم می کند. منجمان نیز سعی کردند این تقسیم بندی را بر روی کره آسمان پیاده کنند تا با استفاده از آن بتوانند حرکت اجرام را بهتر توضیح بدهند. به همین جهت خطی فرضی بر روی کره آسمان به نام استوای سماوی تعریف کردند که درست در امتداد صفحه استوای زمین رسم می شود و طبیعتا کره آسمان را به دو نیمکره مساوی شمالی و جنوبی تقسیم می کند.

به جز خط استوای سماوی ستاره شناسان خط فرضی دیگری را هم در آسمان تعریف می کنند. این خط مسیر حرکت ظاهری سالانه خورشید به دور زمین و از میان ستاره های آسمان را نشان می دهد. خورشید در مدت یک سال (و به دلیل حرکت مداری زمین به دور خورشید) مسیری مشخص را در میان ستاره ها و صور فلکی طی می کند که به خط دایره البروج معروف است. در شکل زیر می توانید این خطوط را مشاهده کنید:

همان طور که می دانید محوری که زمین به دور آن در حال چرخش است بر صفحه ای که خورشید و زمین بر آن قرار دارند عمود نیست و در واقع 23.5 درجه انحراف دارد. قطعا اگر محور چرخش زمین این انحراف 23.5 درجه ای را نمی داشت دایرةالبروج تماما بر روی استوا قرار می گرفت و این دو خط فرضی بر هم منطبق می شدند و در چنین حالتی خورشید در طی سال بر روی استوای آسمان حرکت می کرد، اما اکنون محور زمین کمی کج است! و این کجی باعث می شود که خورشید در یک حرکت نوسانی سینوسی گاهی بالا و گاهی پایین استوای آسمان حرکت کند( طبیعتا گاهی هم استوای آسمان را قطع می کند) و دامنه این نوسان هم درست به مقدار کجی محور زمین است. به همین دلیل دایرة البروج با استوای سماوی زاویه 23.5 درجه ای می‌سازد، در نتیجه بیشینه ارتفاع خورشید در یک سال برابر است با ارتفاع استوای سماوی + 23.5 درجه و کمینه آن مساویست با ارتفاع استوای سماوی - 23.5 درجه .

دایره البروج در دو نقطه استوای سماوی را قطع می کند. این دو نقطه به نام نقاط اعتدالین معروف هستند . نقطه اعتدال بهاری زمانی است که پس از آن خورشید شروع به ارتفاع گرفتن نسبت به استوا می کند و اعتدال پاییزی زمانی است که پس از آن خورشید در مسیر خود بر دایره البروج به زیر خط استوای سماوی می رود. همان طور که از نام اعتدالین هم معلوم است در این دو روز طول شب و روز با هم برابر است. در واقع اعتدال بهاری و پاییزی تعریف مشابهی دارند و وجه تمایزشان در این است که در اعتدال بهاری خورشید در حال گذر از پایین استوای آسمانی به بالای آن است اما در اعتدال پاییزی درست عکس این موضوع صادق است. نوروز ایرانی که آغاز سال هم به شمار می رود زمانی جشن گرفته می شود که خورشید به نقطه اعتدال بهاری برسد و تعدیل روز و شب برقرار شود.

در کنار 2 اعتدال، دو نقطه دیگر که بیشینه و کمینه دایرالبروج نسبت به استوا هستند نیز برای ما مهم هستند که به انقلابین معروفند. انقلاب تابستانی زمانی است که خورشید به بیشترین زاویه و فاصله خود از استوا برسد. در این هنگام که آغاز فصل تابستان است طولانی ترین روز اتفاق می افتد و کوتاهترین شب سال (در نیمکره شمالی) تجربه می شود. نقطه مقابل، انقلاب زمستانی است. زمانی که خورشید به این نقطه می رسد بیشترین فاصله منفی با استوای سماوی را دارد و بدین ترتیب برای ساکنان نیمکره شمالی زمین ، خورشید کمترین ارتفاع را از افق دارد و به همین دلیل طول روز کوتاهتر از هر زمان دیگری است. بنابر این در این تاریخ خورشید کوتاهترین مسیر خود را از طلوع تا غروب طی می کند و لذا کوتاهترین فاصله زمانی بین طلوع تا غروب در این زمان است. بدیهی است که وقتی در یک شبانه روز کوتاهترین روز سال اتفاق بیفتد بلند ترین شب سال نیز خواهد بود! و آن بهانه ای است برای ما برای دور هم جمع شدن.

 تهیه و تنظیم برای تبیان: م.ح.اربابی فر

شب یلدا

شب یلدا بلند ترین شب سال یعنی شب آخر ماه  آذر است . این شب در فرهنگ ایرانیان دارای پیشینه ای عمیق و جالب توجه است. ایرانیان این شب سنتی را با برپایی سنت حسنه صله رحم گرامی می دارند و بر دیوان خواجه شیراز تفال می زنند . همچنین در این شب بازار شاهنامه خوانی در میان محافل خانه ها گرم است . خوردن انواع تنقلات از دیگر آیین های سنتی  شب  بیداران یلداست .

چون یلدا عمر مفیدتان بلند باد/روابط عمومی انجمن دوستداران و حافظان خشت خام

عامری، معاون گردشگری کشور:تاثیر هدفمند کردن یارانه­ها بر گردشگری مثبت است

طی جلسه ای در دفتر معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری، دبیر شورای تشکل های گردشگری استان یزد خواستار شفاف سازی سهم گردشگری در هدفمندی یارانه ها شد.

به گزارش هنرنیوز،سید محسن حاجی سعید؛دبیر شورای تشکل های گردشگری استان یزد به نمایندگی از اصناف و بخش های مختلف گردشگری این استان نگرانی فعالین حوزه گردشگری را انتقال و خواستار شفاف سازی سهم گردشگری در هدفمندی یارانه ها شد.

آقای عامری؛معاونت محترم گردشگری سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری کشوردر پاسخ به این ابراز نگرانی اظهار داشت: بحث یارانه­ها تازه شروع شده و نباید نگران بود .زیرا کار کارشناسی توسط مسولین سازمان انجام شده و تاثیر هدفمند کردن یارانه­ها بر گردشگری مثبت است.

وی گفت:ستاد هدفمندی یارانه­ها در بخش­های مختلف مشغول به کارهای کارشناسی و جمع­آوری اطلاعات است که بعضی از این بخش­ها هنوز به نتیجه نرسیده و گردشگری نیز یکی از همین بخشها است.

معاون گردشگری کشور اضافه کرد: قرار است بسته­های حمایتی مورد نیاز توسط معاونت گردشگری تهیه و به این ستاد ارائه شود.

دبیر شورای تشکل­های گردشگری یزد به نگرانی سه بخش از زنجیره گردشگری اشاره کرد و گفت:گروه اول دسته­ای از راهنمایان تور هستند که کار ترانسفر(حمل و نقل) تور نیز بر عهده آنها است.اصطلاحا راهنما-راننده ( Driver Guide). این گروه که دارای یک شغل شناخته شده در دنیا هستند و در حقیقت بخشی ازنیروهای آموزش دیده صنعت گردشگری هر کشورند، متاسفانه در کشور ما ناشناخته اند و ظاهرا هیچگونه حمایتی ازسوی ستاد هدفمندی یارانه­ها برای آنها در نظر گرفته نشده است.

وی گروه دوم را هتل­داران دانست و گفت:باید توجه داشت هتل­ها و مراکز اقامتی در مناطق خاص کشور دایرند و مجبورند سوخت گرمایشی خود را ازطریق گازوئیل و کپسول گاز تامین نمایند.این دسته نیز با وافعی شدن نرخ انرژی قادر به ارائه خدمات با قیمت­های مصوب سال جاری نمی­باشند و نیازمند دریافت بسته­های حمایتی هستند.

حاج سعید در خصوص گروه سوم اظهار کرد:دفاتر خدمات مسافرتی نیز در بعضی از استان ها با خودرو های خصوصی خود و پرسنل آموزش دیده در حال ترانسفر تورهای درون استانی و منطقه ای هستند. افزایش نرخ مجدد برای آنها نیز پس از گران شدن نرخ پرواز و قطار در ماه گذشته منجر به بی ثباتی این مراکز در جامعه خواهد شد.

عامری در پاسخ به تشریح این مشکلات گفت:طبق گزارش قائم مقام رئیس سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری مهندس فاضلی کمیته تخصصی هدفمندی یارانه­ها تشکیل و در حال جمع­آوری اطلاعات به کمک ادارات استان­ها است.

وی اظهار داشت: در حال حاضر کار این کمیته در مرحلۀ نهایی است تا بعد از واقعی شدن قیمت انرژی، بسته­های حمایتی برای بخش­های مختلف صنعت گردشگری پیش­بینی شود.

عامری گفت:پس از تکمیل نظرات کمیته هدفمندی یارانه­ها در سازمان میراث فرهنگی، گزارش آن به هیات دولت و ستاد هدفمندی یارانه­های کشور اعلام خواهد شد.

معاون گردشگری کشور افزود:مطمئن باشید همانطور که دولت برای بخش­ها و اصناف دیگر بسته­های حمایتی در نظر گرفته، برای صنعت گردشگری نیز تمهیداتی پیش­بینی خواهد کرد.

عامری گفت: ممکن است درکوتاه مدت مشکلات این چنینی دامنگیر بخش­های صنعت گردشگری گردد ولی در چند ماه آینده با تکمیل گزارش کمیته تخصصی و شناسایی نیازها، مشکل حل خواهد شد.

وی افزود:در وحله اول ما از خود تشکل های گردشگری یعنی جامعه هتلداران،انجمن صنفی آژانس داران و انجمن صنفی راهنمایان تور خواهیم پرسید که نیاز شما چیست و سپس این نیازها بررسی و تکمیل و به ستاد هدفمندی یارانه ها ارسال خواهد شد.

وی خبر داد:رقم راهنمایان تور که راهنما- راننده هستند با کمک ادارات استانها مشخص و مطمئنا در یکی از قالب های تعریف شده گنجانده خواهد شد.

عامری گفت:وزیر اقتصاد برای مسافر کش های شخصی که هنوزساماندهی نشده اند نیز پیش بینی کرده و پس مطمئن باشید از قشر تحصیل کرده نیز حتما حمایت خواهد شد.

وی در پایان اظهار داشت:ظرف چند ماه آینده با بررسی نیازها و معرفی بخش های مختلف گردشگری به ستاد هدفمندی یارانه ها،نگرانی فعالین گردشگری کاملا برطرف خواهد شد

سرنوشت مشابه یزد و اصفهان

---

در حالی که تنها چند ماه از نجات میدان نقش جهان اصفهان از تهدیدهای برج جهان نما می گذرد، این بار خبرهای تازه ای از تهدید بافت تاریخی یزد در سایه ساختمان های مرتفع به گوش می رسد. بیمارستان 8طبقه ای که این روزها در خیابان فرخی یزدی در حال ساخت است، منظر آسمانی بافت تاریخی این شهر را مخدوش کرده و این در حالی است که مسئولان حفاظت از میراث فرهنگی یزد هنوز اقدامی برای جلوگیری از ساخت این بیمارستان انجام نداده اند.

---

 

فلاش بک

ده سال پیش بود که با ساخت برج جهان نما در 700 متری میدان نقش جهان، زمزمه های جدیدی درباره تخریب حریم آسمانی این میدان آغاز شد. زمزمه هایی که در گذر زمان آنقدر بالا گرفت که در نهایت با قطعنامه یونسکو برای تخریب 4طبقه از برج 50 متری جهان نما وارد فاز تازه ای شد. بر اساس این قطعنامه، اگر تا سال 2006 برج جهان نما تعدیل نمی شد، میدان نقش جهان از لیست میراث فرهنگی یونسکو خارج شده، و به لیست میراث در معرض خطر اضافه می شد. کارشناسان یونسکو معتقد بودند که میدان نقش‌جهان را نمی‌توان به صورت منفرد و مجزا از اطراف آن دید و آنچه که در قالب بافت تاریخی اصفهان مانند کمربندی دور تا دور میدان نقش‌جهان را در بر گرفته، باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد.

تخریب طبقات اضافی برج جهان نما از سال 1384 آغاز شد و  امسال، در حالی که 4سال از موعد مقرر در قطعنامه یونسکو می گذشت، به پایان رسید.

 

این بیمارستان 8 طبقه اگرچه در داخل بافت تاریخی یزد ساخته نمی‌شود،

اما موقعیتی مرزی نسبت به این بافت دارد. به طوری که وقتی از

 بالای بنای امیرچخماق به بافت تاریخی نگاه می‌شود، اسکلت‌بندی

بیمارستان شهید رهنمون به شکلی ناهمگون و نامتناسب به چشم می خورد

 

تکرار سناریوی اصفهان

روزی که سازمان میراث فرهنگی، بافت تاریخی یزد را با شماره 15000 در فهرست میراث فرهنگی کشور ثبت کرد، برنامه ریزی بلند مدتی برای ثبت جهانی این محوطه 700 هکتاری در یونسکو در نظر گرفته شده بود.

این بافت که حریم های چندگانه ای آن را احاطه کرده اند، یکی از قدیمی ترین میراث تاریخی کشور به شمار می رود که تمام دستگاه های اجرایی کشور موظف به رعایت ضوابط قانونی و حفظ حریم های آن شده اند. اما با این حال، ساخت بیمارستان شهید رهنمون که از چندی پیش در محدوده حریم درجه یک این بافت آغاز شده، حریم آسمانی این بافت را مخدوش کرده است.

 

ده سال پیش بود که با ساخت برج جهان نما در 700 متری میدان نقش جهان، زمزمه های جدیدی درباره تخریب حریم آسمانی این میدان آغاز شد.

زمزمه هایی که در گذر زمان آنقدر بالا گرفت که در نهایت با قطعنامه یونسکو

برای تخریب 4طبقه از برج 50 متری جهان نما وارد فاز تازه ای شد

 

این بیمارستان 8 طبقه اگرچه در داخل بافت تاریخی یزد ساخته نمی‌شود، اما موقعیتی مرزی نسبت به این بافت دارد. به طوری که وقتی از بالای بنای امیرچخماق به بافت تاریخی نگاه می‌شود، اسکلت‌بندی بیمارستان شهید رهنمون به شکلی ناهمگون و نامتناسب به چشم می خورد و همین مساله نگرانی از تکرار مشکلات ثبت جهانی میدان نقش جهان اصفهان و مخالفت های یونسکو در ثبت این پرونده را تشدید می کند. با این حال هنوز هیچ یک از مسئولان حفظ آثار باستانی و میراث فرهنگی یزد در این باره پاسخگو نبوده اند.

پیش از این هم ساخت طبقه فوقانی کتابخانه مرکزی یزد که با افزایش 9متری به ارتفاع این ساختمان بافت تاریخی شهر را تهدید می کرد، مورد انتقاد انجمن های دوستدار میراث فرهنگی قرار گرفته بود.

 

---

گروه گردشگری تبیان- رستم زاد

باغ دولت آباد یزد به زودی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت خواهد رسید

رئیس اداره فرهنگ یونسکو با تمجید از معماری شهر یزد اعلام کرد که در اوایل سال جدید میلادی، یونسکو،  باغ دولت آباد یزد را به همراه 9 باغ ایرانی دیگر در فهرست میراث جهانی ثبت می کند.

دکتر مستکین که در جمع اساتید و دانشجویان معماری موسسه آموزش عالی امام جواد(ع) سخن میگفت اظهار داشت: "کمتر گردشگری است که با دیدن آثار باستانی یزد زبان به تحسین و شگفتی نگشاید. این شهر زیبا جان را از خاک به افلاک می برد. "

وی که در مراسم اختتامیه سومین مسابقه ملی معماری شرکت کرده بود خطاب یه اساتید و دانشجویام معماری توصیه کرد:"دریچه نگاه شما به معماری، یافتن روزنی به آسمان باشد و دانش شما در عمران و معماری باید در مصداق پله های نردبانی باشد که شما را در آغوش معمار ازلی جای دهد."وی ضمن تشکر از موسسه آموزش عالی امام جواد(ع) به خاطر برگزاری سومین مسابقه ملی معماری اظهار داشت:" شما نخبگان و برگزیدگان، میراث شهر معماران کهن را پاس دارید و در خلق آثاری معنوی کوشا باشید"

داربستهای آهنی؛ مزاحم منظر دید آب انبار 6 بادگیر یزد

گزارش تصویری ـ تشریحی مهر/

منظر دید تنها آب انبار 6 بادگیر یزد که 180 سال پیش در زمان قاجار ساخته شده و با شماره 1600 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده به دلیل نصب داربست در فضای بین در ورودی آب انبار تا گنبد مخدوش شده است.

به گزارش خبرنگار مهر، آب انبار 6 بادگیر یزد به دلیل دارا بودن 6 بادگیر به این نام معروف شده و تنها آب انبار 6 بادگیر در ایران است. سه بادگیر آن از 180 سال پیش ساخته شده بود و سه بادگیر دیگر در سالهای بعد به آن اضافه شد اما با کمی دقت در شکل و شمایل بادگیرها تفاوت سه بادگیر قدیمی با بادگیرهای جدیدتر را می توان مشاهده کرد. در هر صورت هر 6 بادگیر آب انبار با توجه به شرایط اقلیمی و جهت باد در این منطقه به شکل هشت وجهی ساخته شده اند.

یکی از ویژگیهای مهم این آب انبار دو دهانه بودن آن است. همچنین ارتفاع مخزن، ارتفاع بادگیرها، معماری زیبای آنها و مصالح به کار رفته و تزئینات آجر چینی مدخل ورودی آن از ویژگی‌های منحصر به فرد این آب انبار است.

تعداد پلکانهای این آب انبار 55 پله و ارتفاع مخزن 6/12 متر و ارتفاع هر کدام از بادگیرها 10 متر است.

 آب انبار 6 بادگیر که از مشهورترین و زیباترین آب انبارهای یزد به حساب می آید در سال 1379 هجری قمری به همت حاجی حسین میرالله ساخته شد. پس از آن فردی به نام ولی الله بهشتیان این آب انبار را برای استفاده مردم از محل قناتی در یزد پر آب می کرد. او 20 سال پیش از دنیا رفت.

مردم ساکن بافت تاریخی یزد تا ده سال پیش از آب انبار 6 بادگیری یزد که روزگاری بالغ بر دو هزار متر مکعب گنجایش داشته استفاده می کردند.

 اکنون چند سالی است که فضای بین در ورودی تا گنبد و بادگیرهای این آب انبار تاریخی برای برپایی چادر حسینیه استفاده می شود. به همین دلیل داربست های آهنی سبز رنگی همواره برای نصب این چادرها برپاست که دید بادگیرها را برای گردشگران نازیبا کرده است.

 

مراسم عزاداری در این حسینیه 15 سال است که برگزار می شود اما داربستها از سه سال پیش تا کنون منظر دید این بنای تاریخی را از بین برده است.

به غیر از وجود داربستهای آهنی در اطراف گنبد و بادگیرها، جفای دیگری که به این بنا شده سرقت تاسیسات خارجی آن بوده است. این آب انبار دو عدد شیر یا راه دسترسی به شیر آب انبار داشت که یکی برای استفاده مسلمانان و دیگری برای استفاده اقلیت مذهبی کار گذاشته شده بود.

این شیرآب ها که از آلیاژ گران قیمتی ساخته شده بودند، چند سالی است توسط اراذل و اوباش منطقه به سرقت رفته اند.

غیر از شیرآبهای به سرقت رفته در آب انبار چراغهای روشنایی که زمانی برای زیبایی نمای این بنا کار گذاشته شد و باعث نورافشانی فضای خارجی آن در شب می شد نیز به سرقت رفته و اکنون تنها قاب خالی چراغها نمایان است.

 

برخی از آب انبارهای یزد که اکنون قابل استفاده نیستند به دلیل موفق عمل نکردن شهرداری یزد در جمع آوری زباله به محلی برای تجمع زباله های خانگی تبدیل شده است. اما اکنون حضور یک سرایدار به عنوان متولی نگهداری از این آب انبار باعث شده تا از تبدیل شدن این آب انبار به عنوان زباله دانی جلوگیری شود.

این سرایدار درباره وضعیت آب انبار و داربستهای حسینیه می گوید: چند سال است که متولیان حسینیه قصد دارند فضای خالی کنار آب انبار را به حسینیه تبدیل کنند که با این اقدام داربستها هم از اطراف حسینیه برداشته می شود.

مراسم اختتامیه سومین مسابقه ملی معماری یادوراه استاد پیرنیا برگزار شد+عکس

دراین مراسم که حجه الاسلام و المسلمین معزالدینی ، اعضای شورای اسلامی شهر یزد و جمعی از مسئولان و اساتید و دانشجویان معماری حضور داشتند ، مهندس اولیاء با تشکر از مسئولان این همایش اظهار داشت اینجانب این برنامه ارزشمند را هموراه در خاطرات خود به نیکی یاد خواهم کرد و حضور مهندسین جوان معماری از سراسر کشوررا دراین شهر تاریخی ارج می گذارم.

 

عضو ناظر مجلس شورای اسلامی در شورای عالی شهرسازی ومعماری افزود: امیدورام این حضورعزیزان موجب شود که مهندسین ما با استفاده ازمفاهیم معماری غنی ایرانی و اسلامی در همه عرصه ها تأثیر گذار باشند و با استفاده از الگوی معماری ایرانی /اسلامی ، شهروخانه امان را اصولی تر و اساسی تر بسازیم.
نماینده مردم یزد و صدوق، شکل گیری دانشکده های معماری در کشور را امر مبارکی دانست که می توانند در پر کردن این خلاء موثر و مفید باشد.
مهندس اولیاء با اشاره به تاکید مصوبات مجلس در برنامه پنجم توسعه، اظهار داشت ، انشاءا... با مساعدت یونسکو و سایر مسئولان این حرکت امروز مستمر باشد و ما درعمل بتوانیم از ذوق و هنر و اندیشه مهندسین خوبمان در امر اجرائی و طراحی برنامه های تفصیلی شهرها بهره مند شویم.
در این مراسم که به همت مؤسسه آموزش عالی جواد (ع) در محل باغ دولت آباد برگزار شد از منتخبین این مسابقه که برای سومین سال در یزد برگزارمی شود تجلیل بعمل آمد.

 

در پایان دکتر آیت اللهی نماینده هیأت داوران با اشاره به اهمیت معمار و معماری به ارائه گزارشی از روند برگزاری مسابقه و شیوه داوری پرداخت. در نهایت گروههای زیر به عنوان تیمهای برتر شناخته شدند:
1- گروه نقش از دانشگاه هنر اصفهان
2- گروه آرتیمان از دانشگاه هنر کاشان
3- گروه کویر از آموزشکده فنی شهید صدوقی
4- گروه کوبه از آموزش عالی توس مشهد
5- گروه سیه نا از دانشگاه نوآوران تهران

 

 

پخش سرود ملی جمهوری اسلامی ایران

 

حضور برخی از مسئولین (از راست به چپ: شرافت، شعشعی و ساعی شاهی)

 

خوشامدگویی دکتر میرجلیلی قائم مقام ریاست موسسه

 

سخنرانی رئیس اداره فرهنگ یونسکو

 

 

سخنرانی دکتر آیت اللهی نماینده هیأت داوران

 

 

اهداء جوایز برگزیدگان با حضور مسئولین

11 اثر تاريخي يزد روانه ميراث ملي شدند

سرپرست اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان يزد از ثبت 11 اثر تاريخي اين استان در حافظه آثار ملي خبر داد.

به گزارش موج، بهرام رضايي با اشاره به برگزاري همايش ثبت آثار ملي با حضور 30 استان کشور در شهر اصفهان گفت: در اين همايش، راهکارهاي بازنگري و ارتقاي روش ثبت آثار بررسي شد.

وي از جمله 11 اثر به ثبت رسيده به قنات ندوشن، محوطه پيش از تاريخ بيده، محوطه تاريخي تل مسگران ميبد، آب انبار حاجي لياز رکن آباد ميبد، آسياب انجيرک مهريز، آب‌انبار سر بالاي و حسينيه پاي نخل سريزد مهريز، ساواط دروازه ميراب بافق، قلعه تاريخي اشکذر، خانه سيد ابريشمي، بخش تاريخي حسينيه سفيد اشکذر اشاره کرد.

 

رضايي اضافه کرد: تاکنون در استان يزد، 1454 اثر غير منقول، پنج اثر منقول، هفت اثر طبيعيي و شش اثر ناملموس در فهرست آثار ملي کشور به ثبت رسيده است.

 

اين مقام مسئول با اشاره به برپايي اين همايش به همت معاونت حفظ و احياء و اداره کل ثبت آثار به منظور ارزيابي پرونده‌هاي ثبت پيشنهادي استان ها، بيان داشت: در اين همايش سه روزه اعضاي شوراي عالي ثبت، مديران، معاونان حفظ و احيا و کارشناسان ثبت 30 استان کشور حضور داشتند.

وقتی درهای میراث فرهنگی به روی خبرنگاران و فعالان بسته می شود

در پی صدور اطلاعیه‌ اخیر سازمان میراث فرهنگی، هنرنیوز بررسی می‌کند؛

 

به گزارش خبرنگار حوزه میراث فرهنگی «هنرنیوز»، سازمان ميراث فرهنگی، صنايع دستی و گردشگری با صدور اطلاعيه‌ای در یکم آذرماه سال جاری اعلام کرد: اين سازمان تنها مرجع رسمی برای اطلاع‌رسانی در مورد کاوش‌ها و کشفيات باستان‌شناسی در محوطه‌های تاريخی است.

در ادامه این اطلاعیه آمده است: از اين پس هرگونه اطلاع‌رسانی در اين زمينه خارج از اطلاع و حوزه کاری سازمان، تخلف محسوب شده و مستلزم پيگيری‌های حقوقی و امنيتی است.

سازمان میراث فرهنگی در حالی خود را متولی چنین کاری معرفی کرده و سایر دست اندرکاران اطلاع‌رسانی، رسانه‌ها، متخصصان باستان‌شناسی و فعالان حوزه میراث فرهنگی را غیرمتخصص و ناصالح دانسته، که اخبار تخریب بسیاری از محوطه‌ها توسط همین رسانه‌ها و از طریق مصاحبه با دوستداران میراث فرهنگی و یا کارشناسان باستان شناسی به اطلاع عموم و از جمله مدیران سازمان رسیده‌ است؛ حال این پرسش مطرح می‌شود، که آیا پژوهشگران باستان‌شناسی آنقدر صلاحیت و دانش ندارند که نمی‌توانند مستقلاً با خبرنگاران سایر رسانه‌ها مصاحبه کنند (‌اشاره به دوسال پیش و ممنوع‌المصاحبه شدن کارشناسان باستان شناسی توسط سازمان)‌ و یا خبرنگاران و مجاری اطلاع‌رسانی که چشم بیدار جامعه و جراح آسیب‌های اجتماعی و کمک کننده به دولت‌ها هستند از دانش خبررسانی بی‌بهره‌اند؟ پس چگونه در این مراکز مشغول فعالیتند و اخبار حوزه‌های دیگر را به خوبی پوشش می‌دهند‌؟ و باز این پرسش مطرح می‌شود که چرا روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی به جای تشویق رسانه‌ها، دوستداران میراث فرهنگی و متخصصان باستان‌شناسی در صدد انحصاری کردن مجاری اطلاع رسانی‌است؟

شاهین سپنتا دبیر کانون «گسترش فرهنگ ایران بزرگ»، از دوستداران و فعالان میراث فرهنگی و عرصه خبراستان اصفهان در پاسخ به این پرسش که بهترین مرجع اطلاع رسانی درخصوص کاوشهای باستان‌شناسی کیست؟ گفت: بهترین مرجع برای اطلاع‌رسانی نهاد انجام‌دهنده کار یعنی تیم کاوش است. آنها موظفند قبل، حین و بعد از کاوش کار اطلاع‌رسانی را برعهده گیرند؛ اما چون این کار توسط آنها انجام نمی‌شود سایر پژوهشگران و روزنامه‌نگاران این وظیفه را برعهده می‌گیرند.

وی با اشاره به بخشی از این اطلاعیه مبنی براینکه تاکنون اطلاع‌رساني غيررسمي و غيرتخصصي توسط برخي افراد و رسانه‌ها موجب وارد آمدن لطمات جبران ناپذيری به محوطه‌های تاريخی توسط باندهای قاچاق اشياء تاريخی شده، اظهار داشت: بر همگان واضح است شفاف‌سازی و ارائه گزارشات کاوش منجر به اطلاع‌رسانی عمومی شده و از حفاری غیر مجاز و ورود قاچاقچیان جلوگیری می‌کند.

سپنتا افزود: زمانی که دستگاه متولی به درستی اطلاع‌رسانی نکند و از سویی مردم شاهد گودبرداری و نقل و انتقالات باشند، ممکن است برای مردم شک و شبهه ایجاد شود و قاچاقچیان را با هیئت کاوش اشتباه بگیرند.

وی تاکید کرد: هیأت باستان‌شناسی موظف است قبل از شروع کار اطلاع ‌رسانی کند همچنین در حین کاوش بخشی از گزارش خود را برای عموم و بخشی را برای اهل فن اعلام و در پایان یک جمع‌بندی کلی از اطلاعات لازم ارائه دهد. زمانیکه این اطلاع‌رسانی به صورت نامنظم و پراکنده صورت گیرد، هر کسی به این عرصه ورود پیدا کرده و فکر می‌کند وظیفه خودش را به درستی انجام می‌دهد.

وی ادامه داد: اگر مردم از محل دقیق کاوش مطلع باشند و هیئت باستان‌شناس قبل، حین و بعد از کاوش اطلاع‌رسانی صحیح انجام دهد ‌قطعاً از وقوع جرم و سوء استفاده از اطلاع‌رسانی پیشگیری می‌شود.

این فعال میراث فرهنگی کاوش‌های تپه اشرف در اصفهان را مصداقی برای سخنان خود دانست و گفت: نه تنها قبل که حتی اکنون و با گذشت دو فصل از کاوش، همچنان هیچ گزارشی از سوی هیئت باستان‌شناسی تپه‌ ارائه نمی‌شود. از سویی دیگر تا کنون اطلاع رسانی دقیقی از طرف سازمان و یا پژوهشکده میراث انجام نگرفته است.

وی تاکید کرد: هنگامی که اطلاع‌رسانی از مجرای صحیح و رسمی صورت نگیرد این ‌کار از سوی مراجع غیررسمی انجام می‌شود. بنابراین ایراد اصلی متوجه سازمان میراث فرهنگی‌ به عنوان مرجع اطلاع‌رسانی ‌است، که اطلاعات لازم را به موقع و به صورت دقیق در اختیار صاحبنظران و افکار عمومی قرار نمی‌دهد.

همچنین بابک مغازه‌ای دبیر و سخنگوی «انجمن کهن‌دژ» همدان معتقد است: ادارات و سازمان‌های دولتی نمی‌توانند و نباید هر نوع اظهارنظر، مطلب و مقاله‌ای را در حوزه فعالیت خود، محدود به واحدهای اطلاع‌رسانی داخلی بدانند، چرا که در صورت انجام این الگو، از این به بعد روزنامه‌نگاران، فعالان مدنی و کنشگران اجتماعی به عنوان نمایندگان وجدان بیدار اجتماعی از هرگونه اظهارنظر، گزارش‌دهی و یا اطلاع‌رسانی در رابطه با هر یک از سازمان‌ها و نهادهای دولتی منع شده و قاعدتاً‌ در این صورت جامعه از هر گونه اظهارنظر و اطلاع‌رسانی غیر دولتی محروم خواهد شد، چرا که دیگر سازمان‌های دولتی به تبع میراث فرهنگی چنین اقدامی را انجام خواهند داد.

وی تصریح کرد: وضع قوانین، ممنوعیت و عدم ممنوعیت هرگونه اطلاع‌رسانی عمومی قاعدتاً نباید محدود به مجاری یک سازمان باشد، بویژه میراث فرهنگی، که موضوعی عمومی و متعلق به تمام باشندگان در مرزهای امروز و آینده این سرزمین است. سخنگوی انجمن کهن‌دژ متذکر شد: محروم کردن خبرنگاران و روزنامه‌نگاران می‌تواند عواقب بسیار خطرناکی را برای میراث فرهنگی کشور به دنبال داشته باشد،آن هم در شرایطی که با وجود تلاش دوستداران میراث فرهنگی هر روز شاهد خبرهای تلخ و ناگواری همچون تخریب گور دخمه‌ها،تپه‌های باستانی، بناهای تاریخی و موارد مشابه بوده و اخبار ضد و نقیضی در رابطه با موزه‌های کشور به گوش می‌رسد.از سوی دیگر برخی پروژه‌های عمرانی، احداث سدها و جاده‌ها هر روزه برگ دیگری از دفتر زرین این کهن خاک را بدست نابودی می‌سپارد.

وی خاطر نشان کرد: در این شرایط مشخص است جلوگیری از اظهارنظرهای دلسوزانه کنشگران اجتماعی چه عواقبی را می‌تواند در پی داشته باشد.

مجتبی گهستونی دبیر و سخنگو تاریانا خوزستان و فعال خبری، باز داشتن انجمن‌های میراث فرهنگی به عنوان بخشی از بازوی توانمند مردم و جامعه،از سخن گفتن درباره حفظ آثار تاریخی را نوعی جاه‌طلبی و ضعف سازمان عنوان کرد و گفت: سازمان میراث فرهنگی نقش مثبتی در اطلاع رسانی ایفاء نکرده است. محدود کردن کارشناسان برای مصاحبه رسانه‌ای و یا حتی توبیخ مدیران شهرستانی برای اطلاع رسانی خود گواهی بر این مدعا است.وی ساخت و ساز بی‌رویه و غیرمجاز، مورد تعرض و یا تخریب گرفتن برخی از محوطه‌های تاریخی را دلیلی بر لزوم اطلاع‌رسانی دانست و گفت : مجوز ساخت سیلوی 30 هزار تن بر روی محوطه ایوان کرخه، تجاوز به حریم محوطه «اشکفت سلمان» با ساخت سازه، ساخت اسکله و جاده دسترسی روی محوطه تاریخی مه‌رویان و تخریب بقایای این شهر ، تخریب قصر تاریخی فيليه خرمشهر به علت قرار گرفتن در محدوده تأسیسات دریایی نمونه هایی از این دست هستند که با واکنش دوستداران میراث فرهنگی روبه رو شده‌اند.

وی تاکید کرد: بنابراین مطمئن‌ترین کسانی که می‌توانند هشدارهای لازم را درمورد تخریب محوطه‌های تاریخی در خطر، را ابراز دارند، دوستداران میراث فرهنگی هستند که از طریق رسانه‌ها،افکار عمومی را مطلع می‌سازند.

گهستونی با اعلام این مطلب که سازمان هیچ وقت تخریب بنا یا محوطه‌ای را حداقل در خوزستان اطلاع رسانی نکرده اظهار کرد: «غار پبده» به عنوان سکونتگاه 15 هزار ساله آدم‌های اولیه در شهرستان لالی هفته پیش در آتش سوخت و تاکنون صدها خفاش ساکن در آن طعمه حریق شده‌اند. این غار در دهه 40 توسط پرفسور گریشمن، باستان شناس فرانسوی شناسایی و مورد تحقیق قرار گرفته و وی در این غار ابزارآلات و آثار سکونت انسانهای اولیه در حدود 15 هزار سال پیش را کشف کرد ولی پس از آن هیچکس به طور دقیق این محل را مورد ارزیابی و مطالعه‌ باستان شناسی قرار نداده است.حال این سوال مطرح است واکنش سازمان میراث خوزستان به این آتش‌سوزی چه بوده است؟

وی تصریح کرد: خیلی وقت‌ها این دوستداران میراث اعتراض می‌کنند و به یک تخریب واکنش نشان می‌دهند اما سازمان میراث عکس‌العمل لازم‌ را نشان نمی‌دهد. به عنوان مثال کشف یک سازه در روستای «بتوند» که با وجود گرفتن عکس از حفاری‌های غیر مجاز و تایید کارشناسان کارشناسان در کمال ناباوری سازمان میراث فرهنگی آن را تکذیب کرد.

سخنگوی تاریانا با اشاره به اینکه سازمان تمایلی به نقد شدن نداشته و مطبوعات و رسانه‌ها را محدود یا متهم به کم کاری، اهمال کاری می‌کند، ابراز کرد: پس اساساً‌ رسانه‌ها و دوستداران میراث فرهنگی، معتقدند رسانه‌ها باید آزادانه به اطلاع رسانی بپردازند از طرفی رسانه‌ها ودوستداران میراث فرهنگی دارای مجوزهای قانونی بوده و نمی‌توان آنها را محدود کرد بنابراین اطلاع رسانی آزادانه و در چارچوب قانون جزء حقوق آنها محسوب می‌شود.

علیرضا افشاری سردبیر فصلنامه ایران‌پژوهی فروزش و عضو انجمن دوستداران میراث فرهنگی افراز در تهران نیز تشریح کرد: با توجه به گستردگی یادگارهای فرهنگی در سراسر ایران این اطلاعیه باعث می‌شود سازمان میراث فرهنگی خود را از طیف وسیعی از همراهان و همکاران علاقه‌مند به یادگارها محروم نماید. در حالیکه یک سازمان قوی و پیشرو سعی می‌کند همکاری ها را بیشتر نموده و با توجه به مطالبی که توسط این دوستداران پخش می‌شود، ایرادات کار را برطرف کرده و در عین حال همراهی خود را به علاقه‌مندان میراث نشان دهد.

امین طباطبایی مشاور برنامه‌ریزی انجمن خانه فرهنگ جاودان استان فارس نیز با اعلام اینکه مرجع رسمی اطلاع‌رسانی سازمان میراث است خاطرنشان کرد: اما سازمان میراث تنها مرجع نیست. اگر هدف از این بخشنامه این است که هر گونه مصاحبه و اطلاع‌رسانی ممنوع است و کسی حق اطلاع‌رسانی در مورد تخریب محوطهای تاریخی را ندارد باید گفت یا سازمان میراث فرهنگی منظورخود را بد رسانده و یا پژوهشگران ،فعالان میراث و همه نهادهای متولی اخبار را مورد کم لطفی قرار داده است .
وی افزود : به عنوان مثال هنگام وقوع سیل در یک مکان ستاد حوادث غیر مترقبه منبع رسمی خبر است اما آیا می‌توان گفت تا زمانی که آنها اعلام نکردند سیلی به وقوع نپیوسته و تصاویری که از تلویزیون پخش می‌شود غیر واقعی است.

طباطبایی گفت: طبق قانون مطبوعات هر کسی اظهارنظر کند، مسئولیت گفته‌هایش با اوست پس اگر خبررسانی یا اطلاع‌رسانی نادرستی انجام دهد در مقابلش مسئول است اما به نظر می‌رسد سازمان میراث به علت مشغله یا فشار و یا عدم تمایل به پاسخگویی چنین اطلاعیه‌ای را صادر کرده است .

وی با ابراز خوشحالی از اینکه نگاه به تخریب میراث فرهنگی نگاهی از حوزه امنیت ملی باشد؛ تاکید کرد: میراث فرهنگی بخشی از امنیت ملی است همانطور که ادعای اشتباه در مورد شخصیت‌های تاریخی یا خلیج فارس به امنیت ملی مربوط می‌شود. اما باید به یاد داشته باشیم اگر هر رفتار، فعالیت، اظهارنظر به امنیت بازگردد این امر در واقع نوعی زمینه‌چینی برای فرار از پاسخ گویی محسوب می‌شود.

مشاور برنامه‌ریزی انجمن فرهنگ جاودان بیان کرد: شاید یک سازمان بتواند قوانینی برای محدودیت کارمندانش وضع کند اما نمی‌تواند آن رابه سایر افراد متخصص مانند استاد دانشگاه، پژوهشگر، فعال یا روزنامه‌نگار تعمیم دهد. در واقع آزادی بیان حق مسلم افراد است اما هر گونه اطلاع‌رسانی و اشتباهی مسئولیتش با شخص سخنگو است‌. این موضوع در مورد کارشناسان میراث هم صادق است و اگر کسی نظر اشتباهی رااعلام دارد و معلوم شود سوءنیت دارد قابل پیگیری است و شخص سخنگو باید پاسخگو باشد.

همچنین رضا نیک‌پور دبیر دوره‌ای یادگارهای فرهنگی و طبیعی و عضو ایکوموس اظهار کرد: سازمان میراث فرهنگی باید بین نقد سازنده باهدف پیشبرد و تقویت سازمان و سیاه‌نمایی تفاوت قائل شود. هدف کسانی که دلسوزانه نقد و بحث می‌کنند نه تضعیف بلکه تقویت است‌. دوستداران میراث فرهنگی آرزوی داشتن سازمان میراث فرهنگی قوی را دارند و پیشنهادات و انتقادات آنها در راستای پیشبرد اهداف میراث فرهنگی که همان حفاظت از یادگارهای تاریخی، فرهنگی ،طبیعی و سپردن آنها به نحو احسن به دست آیندگان، است.

مریم اطیابی- سایت خبری هنر نیوز